Γερμανοί Φιλόσοφοι στη Σαμοθράκη για τους Θεούς

Με μία λαμπρή εκδήλωση ολοκληρώθηκε στη Σαμοθράκη το Διεθνές Φιλοσοφικό Συμπόσιο ΄΄Λόγος’’.

Friedrich Wilhelm Josef Schelling: Για τους Θεούς της Σαμοθράκης

Πραγματοποιήθηκε από 10 έως 14 Σεπτεμβρίου 2012 στο Παλιό Σχολείο στα Θέρμα- Σαμοθράκη.

Η Διεθνής Ομάδα Εργασίας ‘’Λόγος’’ αφιέρωσε τις Συνεδριάσεις της, στην Σαμοθράκη, στο περιεχόμενο και την σημερινή σημασία του Εργου του Φριντριχ Βιλχελμ Γιοσεφ Σελινγκ ‘’Για τους Θεούς της Σαμοθράκης’’ 1815.

Η Αντιπαράθεση με το εν λόγω Έργο έγινε με το Βλέμμα τόσο για τον επαναπροσδιορισμό της σχέσης μεταξύ Μύθου και Λόγου, όπως επίσης και για την ιστορική σχέση μεταξύ της Ουσίας των Μυστηρίων και του φιλοσοφικού Στοχασμού. (Λέξεις Κλειδιά- Η Επιστροφή της Ψυχής και η κοσμική της Κατανόηση, Σχέσεις μεταξύ της Ζωής και του Θανάτου της Ψυχής, Σχέση περί της Ζωής και καθορισμού Έργου και μορφοποίησης της Δημιουργικότητας).

Βασικό Θέμα της Συνάντησης ήταν η Αντιπαράθεση με το Κείμενο του Σελινγκ που  συνοδεύεται από τρείς Διαλέξεις.

 Η πρώτη  αφορά τις βασικές Αρχές της Φιλοσοφίας του Σελινγκ σε σχέση πάντα με την Θεματική του Κειμένου για την Σαμοθράκη (Antonio Spinelli)

Η δεύτερη  αναφέρεται στη σχέση του ρόλου των Μυστηρίων πάνω στη αρχαία ελληνική Φιλοσοφία (Daniele Giunlianelli)

Η Διάλεξη του Αντονινο Σπινελλη είχε επίσης τον χαρακτήρα της έναρξης του Συνεδρίου- και  συνοδεύοταν με γραπτές μεταφράσεις στα νέα Ελληνικά.Μια Τρίτη Διάλεξη είχε αρχαιολογικό προσανατολισμό και έγινε απ τον Ερικ Μαγιερ και αφορούσε αποκλειστικά το Ιερό των μεγάλων Θεών της Σαμοθράκης ( συμπεριλάμβανε και μια ξενάγηση στο Ιερό)

Στο Πρόγραμμα της ομάδας Εργασίας του Συμποσίου και μετά απ αυτό είναι η επανέκδοση του κειμένου του Σέλινγκ σε μια ξεχωριστή έκδοση.

Οργάνωση- Dietmar Koch (Πανεπιστήμιο του Τυμπινγκεν Γερμανίας).

 (faros24.gr)

Read more »

Μυστικά αρχεία Bατικανού: Eγγραφα από την δίκη του Τζορντάνο Μπρούνο

Σαν σήμερα την 17ην  Φεβρουαρίου του 1600 ο  Τζορντάνο  Μπρούνο (Giordano Bruno) κάηκε ζωντανός στην πυρά ως αιρετικός από την ιερά εξέταση της Ρώμης και σήμερα το ΒΑΤΙΚΑΝΌ εκθέτει online  μυστικά έγγραφα της δίκης για την επέτειο του θανάτου του.

Το άγαλμα του στην πλατεία CAMPO DE FIORI

Γεννημένος το 1548 ο ΔΟΜΙΝΙΚΑΝΟΣ ΜΠΡΟΥΝΟ είχε πάντα πρόβλημα με τους ανωτέρους του και ήταν ύποπτος ως αιρετικός λόγω του  χαρακτήρα του.Το 1576 έφυγε από τη ΝΑΠΟΛΗ και άρχισε να περιφέρεται σε όλη την ΕΥΡΩΠΗ:ΕΛΒΕΤΙΑ-ΓΑΛΛΙΑ-ΑΓΓΛΊΑ-ΓΕΡΜΑΝΙΑ.Εντω μεταξύ έγραψε και τα έργα του περί κοσμολογίας-ηθικής-και <μαγείας>.Μετά την συγγράφη τους μάζεψε αρκετούς αφορισμούς από τους ΚΑΛΒΙΝΙΣΤΕΣ στη  ΓΕΝΕΥΗ  το 1579 και από τους ΛΟΥΘΗΡΑΝΟΥΣ της το 1589.Είχε αγαπηθεί πολύ από τους μαθητές του και ήταν από τους μεγάλους στοχαστές της εποχής του,προδομένος από τους φίλους του επέστρεψε στη ΒΕΝΕΤΙΑ το 1591.Ο πατρίκιος Giovanni Mocenigo τον υποδέχτηκε σε πρώτη φάση,μόνο για να  τον καταγγείλει στο <ιερό γραφείο>.

Μετά την 22 ΜΑΙΟΥ του 1592 ο Τζορντάνο  Μπρούνο είχε χάσει οριστικά την ελευθερία του,και πέρασε τα τελευταία επτά χρόνια της ζωής του  στην φυλακή,και μετά από μια κουραστική δίκη(των οποίων οι διαδικασίες έχουν χαθεί)και τις σκληρές δηλώσεις από ορισμένους συγκρατούμενους του καταδικάστηκε ως αιρετικός και κάηκε στην πυρά στην πλατεία Campo de 'Fiori δεμένος σε ένα κοντάρι.Ο φιλόσοφος <πλήρωσε τις απόψεις του περί της κόλασης,την μετενσάρκωση της ψυχής,για τους προφήτες,για τα δόγματα της Εκκλησίας και πολλά άλλα,όμως κυρίως για το άκαμπτο πείσμα του για την προάσπιση των φιλοσοφικών του θεωριών,και την άρνησή του αποκηρύξει τις ιδέες του σχετικά με την πολλαπλότητα των κόσμων  στο άπειρο σύμπαν,την τροχιά της γης γύρω από ο σύμπαν και πολλά άλλα.

Ο ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ σας μεταφέρει σήμερα στα απόκρυφα έγγραφα του ΒΑΤΙΚΑΝΟΥ στη παρακάτη διεύθυνση Luxinarcana.org

MΥΣΤΙΚΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΒΑΤΙΚΑΝΟΥ

Read more »

Οι επτά σοφοί της αρχαιότητας (Βίντεο)

ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΑΙΝΙΑ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΜΕ (ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΣ ΥΠΟΤΙΤΛΟΥΣ) ΜΕ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΩΝ ΕΠΤΑ ΣΟΦΩΝ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ.

ΕΠΙΣΗΣ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΑΡΚΕΤΑ ΑΠΟ ΤΑ ΑΠΟΦΕΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣΟΦΙΑΣ ΤΟΥΣ , ΕΝΩ ΩΣ ΜΟΥΣΙΚΗ ΥΠΟΚΡΟΥΣΗ ΣΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ ΕΧΟΥΝ ΕΠΙΛΕΓΕΙ ΚΟΜΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ.

ΟΙ ΕΠΤΑ ΣΟΦΟΙ ΗΤΑΝ :
Ο ΘΑΛΗΣ Ο ΜΙΛΗΣΙΟΣ
Ο ΣΟΛΩΝ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ
Ο ΧΙΛΩΝ Ο ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΙΟΣ
Ο ΠΙΤΤΑΚΟΣ Ο ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ
Ο ΒΙΑΣ ἤ Ο ΠΡΙΝΕΥΣ
Ο ΚΛΕΟΒΟΥΛΟΣ Ο ΛΙΝΔΙΟΣ
ΚΑΙ Ο ΠΕΡΙΑΝΔΡΟΣ Ο ΚΟΡΙΝΘΙΟΣ.
ΟΙΕΠΤΑ ΣΟΦΟΙ ΕΖΗΣΑΝ ΚΑΙ ΧΑΡΙΣΑΝ ΤΙΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΣΟΦΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ -6ο ΚΑΙ -7ο ΑΙΩΝΑ , ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥΣ , ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΟΡΟΣΗΜΟΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ.

ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΘΕΜΕΛΙΩΤΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ .

Read more »

Έλληνες ἀεί παῖδες (Πλάτων, Τίμαιος)

Ένας Αιγύπτιος ιερέας απευθυνόμενος στο Σόλωνα παρατηρεί: «Ὦ Σόλων, Σόλων, Ἕλληνες ἀεί παῖδές ἐστε, γέρων δέ Ἕλλην οὐκ ἔστιν», δηλ. «Σόλωνα, Σόλωνα, εσείς οι Έλληνες μένετε πάντα παιδιά και δεν υπάρχει κανένας γέροντας Έλληνας».

Και διευκρινίζοντας συνεχίζει:
«Νέοι ἐστέ τάς ψυχάς πάντες. Οὐδεμίαν γάρ ἐν αὐταῖς ἔχετε δι’ ἀρχαίαν ἀκοήν παλαιάν δόξαν οὐδέ μάθημα χρόνῳ πολιόν οὐδέν», δηλ. «Νέοι είστε στις ψυχές σας όλοι. Γιατί δεν έχετε πεποιθήσεις ριζωμένες σε κληρονομικές δοξασίες ούτε γνώσεις γερασμένες».

Μολονότι, λοιπόν, ο Αιγύπτιος ιερέας - όπως γίνεται φανερό από την πλατωνική διήγηση - θαύμαζε τους Έλληνες για τη φρεσκάδα του πνεύματος που διατηρείται πάντα νέο, ρωμαλέο και δημιουργικό, η παραπάνω φράση επαναλαμβάνεται συχνά σήμερα με παραποιημένη σημασία, καθόλου κολακευτική για τους σύγχρονους Έλληνες: «είμαστε ευκολόπιστοι, δεν σοβαρευόμαστε ποτέ και αντιμετωπίζουμε συχνά καταστάσεις με ελαφρότητα και επιπολαιότητα, σαν τα παιδιά»! 

Read more »

Η προσευχή του Σωκράτη

Ο Σωκράτης αναζήτησε τη γνησιότητα εξετάζοντας σε βάθος τον εαυτό του, και κατόπιν επεδίωξε να την εκφράσει με τους φίλους του. Η επιθυμία του αυτή αποκαλύπτεται μέσα από τη μοναδική προσευχή του φιλοσόφου που σώζεται μέχρι σήμερα. Την είχε κάνει ένα καλοκαιριάτικο απόγευμα ,στη δροσιά ενός βαθύσκιωτου δενδρόκηπου και είναι μια ικεσία απόλυτα χαρακτηριστική των πιστεύω και ιδεωδών του.

Πολυαγαπημένε Πάνα , και όλοι εσείς οι θεοί

που κατοικείτε εδώ τριγύρω ,

βοηθήστε να γίνω όμορφος εσωτερικά .

Να φαίνομαι αυτό που είμαι.

Να βλέπω τη σοφία ως τον μόνο πλούτο,

και ο πλούτος μου

να μην είναι μεγαλύτερος

απ' όσο μπορώ να αντέξω.

Τι ωραίο να ξυπνάς το πρωί και να ψιθυρίζεις την καταπληκτική αυτή προσευχή του Σωκράτη!

Read more »

Ο Νίτσε εξηγεί τον ευρωπαϊκό ανθελληνισμό..και «Γιατί μισούν τους Έλληνες»

Πιο επίκαιρος από ποτέ είναι οΦρειδερίκος Νίτσε, αναμφισβήτητα ένας από τους σημαντικότερουςΓερμανούς φιλοσόφους και συγκεκριμένα ένας από τους πρώτους «υπαρξιστές» φιλοσόφους. 

Στο πρώτο του βιβλίο, με τίτλο «Η Γέννηση της Τραγωδίας» (1872) και συγκεκριμένα, στο κεφάλαιο 15, ο Νίτσε κάνει μία ιδιαίτερα μνεία στο ελληνικό έθνος αποδεικνύοντας ότι ο Νίτσε είναι πολύ μπροστά από την εποχή του. Η στάση ορισμένων κύκλων στην Ευρώπη απέναντί μας σε συνδυασμό με τη δυσπιστία που υπάρχει γύρω από τους Έλληνες έχει προβληματίσει κατά καιρούς και τους πιο αυστηρούς κριτές μας. 

«Οι Έλληνες είναι τεμπέληδες και φοροφυγάδες» είναι μερικά μόνο από τα κοσμητικά σχόλια που ακούγονται διεθνώς τους τελευταίους μήνες κάνοντας πολλούς να αναρωτιούνται γιατί τόσο μένος γύρω από ένα λαό με μία λαμπρή ιστορία και ένα αξιοζήλευτο πολιτισμό. Ο φιλόσοφος Φρειδερίκος Νίτσε δίνει μία ξεχωριστή απάντηση... Διαβάστε το χαρακτηριστικό απόσπασμα από το βιβλίο: 

«Αποδεδειγμένα σε κάθε περίοδο της εξέλιξής του ο δυτικοευρωπαϊκός πολιτισμός προσπάθησε να απελευθερώσει τον εαυτό του από τους Έλληνες. Η προσπάθεια αυτή είναι διαποτισμένη με βαθύτατη δυσαρέσκεια, διότι οτιδήποτε κι αν δημιουργούσαν, φαινομενικά πρωτότυπο και άξιο θαυμασμού, έχανε χρώμα και ζωή στη σύγκρισή του με το ελληνικό μοντέλο, συρρικνωνότανε, κατέληγε να μοιάζει με φθηνό αντίγραφο, με καρικατούρα. 

Έτσι ξανά και ξανά μια οργή ποτισμένη με μίσος ξεσπάει εναντίον των Ελλήνων, εναντίον αυτού του μικρού και αλαζονικού έθνους, που είχε το νεύρο να ονομάσει βαρβαρικά ότι δεν είχε δημιουργηθεί στο έδαφός του… Κανένας από τους επανεμφανιζόμενους εχθρούς τους δεν είχε την τύχη να ανακαλύψει το κώνειο, με το οποίο θα μπορούσαμε μια για πάντα να απαλλαγούμε απ’ αυτούς. Όλα τα δηλητήρια του φθόνου, της ύβρεως, του μίσους έχουν αποδειχθεί ανεπαρκή να διαταράξουν την υπέροχη ομορφιά τους. 

Έτσι, οι άνθρωποι συνεχίζουν να νιώθουν ντροπή και φόβο απέναντι στους Έλληνες. Βέβαια, πού και πού, κάποιος εμφανίζεται που αναγνωρίζει ακέραιη την αλήθεια, την αλήθεια που διδάσκει ότι οι Έλληνες είναι οι ηνίοχοι κάθε επερχόμενου πολιτισμού και σχεδόν πάντα τόσο τα άρματα όσο και τα άλογα των επερχόμενων πολιτισμών είναι πολύ χαμηλής ποιότητας σε σχέση με τους ηνίοχους, οι οποίοι τελικά αθλούνται οδηγώντας το άρμα στην άβυσσο, την οποία αυτοί ξεπερνούν με αχίλλειο πήδημα».

Read more »

Τοιχογραφίες Αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων καὶ φιλοσόφων στην Ιερά Μονή Μεγάλου Μετεώρου

Οἱ τοιχογραφίες βρίσκονται στὸν προαύλιο χῶρο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μεγάλου Μετεώρου. Εἰκονίζονται ὁ Σόλωνας, ἡ Σίβυλλα, ὁ Σωκράτης, ὁ Πυθαγόρας, ὁ Ὅμηρος, ὁ Θουκυδιδης, ὁ Ἀριστοτέλης, ὁ Πλάτωνας, ὁ Πλούταρχος καὶ δίπλα τους ὁ Ἅγιος Ἰουστίνος ὁ φιλόσοφος καὶ μάρτυρας τοῦ 2ου αἰνώνα μ.Χ.

Ἀντίστοιχες τοιχογραφίες ὑπάρχουν σὲ πολλὲς Μονὲς τοῦ Ἁγίου Ὅρους (π.χ Βατοπαίδι, Μεγίστη Λαύρα) καθὼς καὶ σὲ Μονὲς στὸ νησάκι τῶν Ἰωαννίνων.

.

Read more »

Eκδοχαί θανάτου του Ηρακλείτου

Δυσκολεύεται κανείς να δεχθεί το τέλος της ζωής του σκοτεινού φιλόσοφου, όπως το μεταφέρουν οι διάφοροι βιογράφοι του. Ο ΄Ερμιππος, μας λέει πως, θαμμένος μέσα στην κοπριά βωδιών για να απαλλαγεί, όπως νόμιζε, απ’ την ολέθρια υδρωπικία, τον βρήκε εκεί ο θάνατος, αφού δεν μπορούσε πια να μετακινήσει το βάρος των βολίτων με τα οποία σκεπασαν κατά προτροπή του παιδιά το σώμα του, και κατά μερικούς, αγνώριστος πια, καταξεσκίζεται απ’ τ’αδέσποτα σκυλιά. ( Νεάνθης Κυζικηνός ). Φρικτό τέλος για ένα τέτοιο μεγάλο άνδρα.

Ο Αρίστωνας κι ο Ιππόβωτος όμως, ισχυρίζονται πως έγινε καλά απ’ την υδρωπικία και πως από άλλη αφορμή πέθανε. Ας είναι, τουλάχιστον δεν συμφωνούν όλοι, στην εκδοχή του απαίσιου τέλους.

΄Ετσι έφυγε ο κατά τον Τίμωνα κοκκυστής, (που είχε δηλαδή την επίμονη και μονότονη λαλιά του κούκου), ο οχλολοιδορος, αινικτής Ηράκλειτος.

Κι’ όπως τον Διογένη τον κυνικό πήγε να θαμπώση ο Μέγας Αλέξανδρος με τα πλούτη και τη δύναμη, έτσι κι αυτόν προσκάλεσε στην Περσία ο μέγας Δαρείος για να τον μυήσει στο σύστημα της φιλοσοφίας του. Αλλ’ αυτός του απάντησε πως του αρκούν τα ολίγα της Εφέσου και δεν χρειάζεται πλούτη και μεγαλεία. Κι έτσι, αντί να πάει να ζήσει μέσα στη χλιδή και τη μαλακία που του πρόσφερε ο Δαρείος Υστάσπη, προτίμησε το πενιχρό αλλά αγαπημένο χώμα της Ιωνίας, κι ας τον χλεύαζαν οι συμπολίτες του μέσα στην άγνοιά τους. Δύο Ποντικοί, ανάμεσα στους άλλους έδωσαν εξήγηση στο σύγγραμμά του, ο Ηρακλείδης και ο Κλεάνθης.

Ο δε Σκυθίνος ο ιαμβικός ποιητής, κατά τον Ιερώνυμο, αφιέρωσε πολλά επιγράμματα σ’αυτόν, όπως και το ακόλουθο:




Ἡράκλειτος ἐγώ· τί μ' ἄνω κάτω ἕλκετ' ἄμουσοι;


οὐχ ὑμῖν ἐπόνουν, τοῖς δ' ἔμ' ἐπισταμένοις.


εἷς ἐμοὶ ἄνθρωπος τρισμύριοι, οἱ δ' ἀνάριθμοι


οὐδείς. ταῦτ' αὐδῶ καὶ παρὰ Φερσεφόνῃ.




Πάντα με τους ολίγους και εκλεκτούς, μακριά απ’ τον ακαλλιέργητο όχλο. Σε μερικούς αυτό δεν φαίνεται φυσικό.



Ισως γιατί,

ἀξύνετοι ἀκούσαντες κωφοῖσιν ἐοίκασι• φάτις αυτοῖσιν μαρτυρεῖ παρεόντας ἀπεῖναι.

ενώ έχουν αυτιά, είναι κουφοί, κι ενώ είναι εκεί απουσιάζουν.....


Υδρωπικία: το μάζεμα υγρού σε κοιλότητες του σώματος ή του υποδόριου συνδετικού ιστού

Read more »

ΕΝ ΟΙΔΑ ΟΤΙ ΟΥΔΕΝ ΟΙΔΑ.

Με ποιόν θαυμαστό τρόπο η ειλικρινής παραδοχή της άγνοιας μετατρέπεται σε αφετηρία της αληθινής γνώσης;

Η πιο ικανοποιητική απάντηση σε αυτό το καίριο ερώτημα μπορεί να δοθεί μόνο βιωματικά, έμπρακτα. Όταν βιώσει κανείς αυτό το κρίσιμο σημείο, χωρίς φόβο και χωρίς προσδοκίες, φαίνεται πως κάτι πολύ σημαντικό αρχίζει να συμβαίνει μέσα του και γύρω του:

Αρχίζει να μετασχηματίζεται σε μικροκοσμική μονάδα ύπαρξης. Κι αυτό επιδιώκει η πάντα επίκαιρη Σωκρατική Διδασκαλία, που θεμελιώθηκε σε αυτήν εδώ τη χώρα πριν από 2500 χρόνια από τον μεγάλο Διδάσκαλο των Ελλήνων αλλά και όλης της Ανθρωπότητας, τον Σωκράτη...

Το πρόβλημα είναι η κατεστημένη άγνοια η οποία, κατά τον Πλάτωνα, παίρνει τις ακόλουθες μορφές: απλή, διπλή, μεγίστη και σοφιστική.

Απλή είναι η άγνοια όταν κανείς αγνοεί τί είναι ένα πράγμα, όμως ταυτόχρονα έχει αντίληψη ότι το αγνοεί.

Διπλή είναι η άγνοια όταν κανείς αγνοεί κάτι και ταυτόχρονα δεν έχει αντίληψη ότι το αγνοεί.

Μεγίστη είναι εκείνη η κατάσταση άγνοιας όταν κάποιος αγνοεί ένα πράγμα, έχει αντίληψη ότι το αγνοεί, αλλά επιμένει στις απόψεις και γνώμες του, χωρίς να θέλει να ξεφύγει από την άγνοιά του.

Σοφιστική, τέλος, είναι η άγνοια εκείνη όπου κανείς αγνοεί κάτι, αλλά προσπαθεί με διάφορες εικασίες, ανεξέταστες γνώμες και αυθαίρετα συμπεράσματα να καλύψει την άγνοιά του.

Η διάκριση αυτή αντιστοιχεί σε ανθρώπινους τύπους, που αναπτύσσουν ανάλογα γνωρίσματα μέσα στην κοινωνία.

Η τρίτη και η τέταρτη μορφή άγνοιας, είναι σήμερα περισσότερο εξαπλωμένες από ποτέ, παρά την εντύπωση για το αντίθετο.

Η δεύτερη μορφή άγνοιας οφείλεται σε εγκαθιδρυμένες αρνητικές συνθήκες ύπαρξης των ανθρώπινων κοινωνιών: αφορά άτομα συνήθως καλοπροαίρετα στα οποία οι δυνατότητες για γνώση υπάρχουν, πλην όμως δεν αξιοποιούνται.

Η πρώτη μορφή είναι η “ευλογημένη”, θα λέγαμε, άγνοια· αφετηριακό σημείο της σωκρατικής έρευνας για την αληθινή γνώση... Είναι η στιγμή όπου η Προσωπικότητα αντιλαμβάνεται την κατάστασή της και αναφωνεί “Ένα μόνο πράγμα γνωρίζω στα σίγουρα, ότι δηλαδή τίποτα δεν γνωρίζω”.

Ανοίγεται, έτσι, προς το Όλον, με μια δεκτικότητα ικανή να αφομοιώσει τις ποιότητες του Ανώτερου Εαυτού, και πραγματώνεται μες από την Υπ-Ακοή της στο Ανώτερο...

Read more »

Ιουλιανός ο φιλόσοφος

Flavius Claudius Julianus

Ο Φλάβιος Κλαύδιος Ιουλιανός γεννήθηκε το 331 στην Κωνσταντινούπολη. Ο πατέρας του Ιούλιος Κωνστάντιος ήταν ετεροθαλής αδελφός του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Η μητέρα του Βασιλίνα, που καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια πέθανε πέντε μήνες μετά τη γέννησή του, ενώ ο πατέρας του δολοφονήθηκε τρεις μήνες μετά το θάνατο του Μεγάλου Κωνσταντίνου, όταν ο Ιουλιανός ήταν έξι ετών.

Από πολύ μικρή ηλικία η εκπαίδευση του Ιουλιανού είχε ανατεθεί στον επίσκοπο Νικομήδειας Ευσέβιο, ο οποίος μάλιστα ήταν και συγγενής του από τη μητέρα τους. Αυτός τον εισήγαγε στη μελέτη των Αγίων Γραφών. Μετά τα επτά του χρόνια ανέλαβε την εκπαίδευσή του ο σοφότατος ευνούχος Μαρδόνιος, ο οποίος ήταν παιδαγωγός και της μητέρας του και υπήρξε βαθύτατος γνώστης της αρχαίας ελληνικής φιλολογίας και φιλοσοφίας.

Μετά το θάνατο του Ευσεβίου (το 342) ο αυτοκράτορας Κωνστάντιος, ο οποίος συνεχώς υποπτευόταν τα δύο εξαδέλφια του ότι είχαν βλέψεις στο θρόνο, τα έκλεισε στο φρούριο Μάκελλο της Καππαδοκίας όπου τα παρακολουθούσαν σε κάθε βήμα τους άνθρωποί του.

Εκεί ο Ιουλιανός, όπως διηγείται ο ίδιος, πέρασε τα χειρότερα χρόνια της ζωής του μέσα στη στέρηση της ελευθερίας και στην απομόνωση. Έξι χρόνια διήρκεσε αυτή η κράτηση κατά τα οποία ο Ιουλιανός επιδόθηκε αποκλειστικά στη μελέτη των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων και των Γραφών.

Το 347 μετά από άδεια του αυτοκράτορα Κωνστάντιου επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη, όπου έγινε μαθητής του ειδωλολάτρη γραμματικού Νικοκλέους.

Στη συνέχεια ο φιλύποπτος Κωνστάντιος τον απομακρύνει και πάλι από την πρωτεύουσα και τον στέλνει στη Νικομήδεια. Τότε ο νεαρός Ιουλιανός δέχτηκε την επίδραση του φιλοσόφου Λιβανίου και το 352 μυήθηκε από το φιλόσοφο Μάξιμο τον Εφέσιο στη λατρεία του Ηλίου. Το εντυπωσιακό είναι ότι παράλληλα με τη μύηση του αυτή ασκούσε κανονικά και τα χριστιανικά του καθήκοντα.

Το 351 ανακηρύχθηκε από τον Κωνστάντιο Καίσαρ της Ανατολής (Μικρά Ασία, Συρία, Παλαιστίνη, Αίγυπτος) ο αδελφός του Ιουλιανού Γάλλος (351-354). Ο αδελφός του Ιουλιανού έπεσε στη δυσμένεια του Κωνστάντιου και δολοφονήθηκε το 354. Στη δυσμένεια του αυτοκράτορα έπεσε και ο ίδιος ο Ιουλιανός ο οποίος φυλακίστηκε και κινδύνευσε να θανατωθεί, αλλά σώθηκε με την επέμβαση της αυτοκράτειρας Ευσεβίας, συζύγου του Κωνστάντιου, η οποία τον συμπαθούσε και τον βοήθησε κατά την κρίσιμη εκείνη στιγμή.

Ο αυτοκράτορας όρισε νέο τόπο διαμονής (στην πραγματικότητα εξορίας) του Ιουλιανού την Αθήνα (αρχές του 355). Δεν ήταν δυνατό να φανταστεί μεγαλύτερη χαρά από το να ευρεθεί στην πόλη της παλλάδας Αθηνάς στην πολυαγαπημένη του πόλη, όπως την χαρακτηρίζει.

Εκεί παρακολούθησε μαθήματα Ρητορικής και Φιλοσοφίας στη Σχολή του χριστιανού ρήτορα Προαιρεσίου. Επίσης στην Αθήνα είχε δύο εξαιρετικούς συμμαθητές από την Καππαδοκία, τον Βασίλειο και τον Γρηγόριο, τους οποίους συναναστρεφόταν και συζητούσε μαζί τους φιλοσοφικά και θεολογικά θέματα.

Ο Ιουλιανός ως συγγραφέας και ως φιλόσοφος.

Εκτός των άλλων ο Ιουλιανός υπήρξε ένας πολύ παραγωγικός συγγραφέας και ένας αρκετά σημαντικός στοχαστής. Όλα του τα έργα τα έγραψε στην ελληνική γλώσσα την οποία είχε ως μητρική γλώσσα παρά το γεγονός ότι δεν ήταν φυλετικά Έλληνας παρά μόνο, ψυχικά και πνευματικά. Το πρώτο από τα έργα του, που διασώθηκαν είναι το «Εγκώμιον εις τον αυτοκράτορα Κωνστάντιον», το οποίο έγραψε το 355 όταν αναγορεύθηκε Καίσαρας. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Γαλατία έγραψε τα : «Ευσεβίας της Βασιλίδος εγκώμιον», «Περί των του αυτοκράτορος πράξεων ή περί βασιλείας», «Παραμυθητικός εις εαυτόν, επί τη εξόδω του αγαθωτάτου Σαλλουστίου» και άλλα. Στο διάστημα που βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη ως αυτοκράτορας έγραψε τα εξής: «Εις τον Βασιλέα Ήλιον», «Κρόνια» (δεν σώζονται), «Λόγος εις απαιδεύτους κύνας», «Προς Ηράκλειον κυνικόν». Στο τελευταίο διάστημα της ζωής του στην Αντιόχεια έγραψε: «Εις την μητέρα των Θεών», και «Αντιοχικός η Μισοπώγων». Έγραψε επίσης και ένα έργο κατά των Χριστιανών το «Κατά Γαλιλαίων» από το οποίο σώζονται λίγα αποσπάσματα. Επίσης έγραψε και πάρα πολλές επιστολές εκ των οποίων σώζονται λίγες. Αυτές προσφέρουν σπουδαιότατα ψυχολογικά στοιχεία στο μελετητή. Σ’ αυτές εμφανίζεται ο άνθρωπος Ιουλιανός απαλλαγμένος τόσο από το λογοτεχνικό φόρτο της εποχής του όσο και από τις συμβατικότητες του αξιώματός του.

Η φιλοσοφία του Ιουλιανού δεν παρουσιάζει πρωτοτυπία. Ως φιλόσοφος είναι νεοπλατωνικός, επηρεασμένος από τον Ιάμβλιχο. Επίσης η θεολογική φιλοσοφία του εμπνέεται από τη μυστικοπάθεια των ανατολικών θρησκειών της εποχής του. Ο εξαίρετος αυτός στοχαστής δεν συνέπλευσε με το ρεύμα της εποχής του και περιέπεσε σε «πλάνη», κατά τους χριστιανούς συγγραφείς. Παρ’ όλα αυτά όμως και σήμερα εξακολουθεί να μας συγκινεί η ευγένεια της ψυχής του και η ηθική του ακεραιότητα.

Ο θάνατος του Ιουλιανού (363).

Ο Ιουλιανός πέρασε τις τελευταίες του στιγμές περιτριγυρισμένος από φίλους του φιλοσόφους με τους οποίους συζήτησε για την αθανασία και την ευγένεια της ψυχής, όπως ο Σωκράτης. Ο φιλόσοφος αυτοκράτορας έφυγε από τη ζωή με την πεποίθηση ότι από το χειρότερο πηγαίνει προς το καλύτερο και με τη χαρά ότι θα βρεθεί κοντά στο θεϊκό Πλάτωνα στο Σωκράτη και στον Πυθαγόρα που τόσο πολύ τους αγάπησε στη ζωή του. Η σορός του μεταφέρθηκε και τάφηκε ύστερα από δύο μήνες στην Ταρσό.

Έτσι πέθανε στα τριαντατρία του χρόνια ο αυτοκράτορας Ιουλιανός «μια από τις πιο προικισμένες ευγενείς και αξιολάτρευτες μορφές της παγκόσμιας ιστορίας». Ο Αυστριακός ιστορικός Ernest Stein γράφει για τον Ιουλιανό ότι «σε πείσμα της πλάνης του υπήρξε ένας από τους πιο ευγενικούς και πιο καλλιεργημένους χαρακτήρες της παγκόσμιας ιστορίας, και ίσως ο πιο άξιος να γίνει αγαπητός».

Read more »

Πλωτίνος

(Γεγονότα που συνέβησαν στην εποχή του)

Ο Πλωτίνος γεννήθηκε στην Λυκόπολη της Αιγύπτου το 204μ.χ .Το έτος αυτό ήταν το δωδέκατο έτος της βασιλείας του Σεπτίμιου Σεβήρου . Ο Σεβήρος στέφθηκε αυτοκράτορας το 192 μ.χ μετά την δολοφονία του Κόμοδου γιου του Μάρκου Αυρήλιου ενός από του μεγαλύτερους Στωικούς φιλοσόφους και αυτοκράτορα της ρώμης . Καταπονημένος από της φροντίδες του αξιώματος του ο Μάρκος Αυρήλιος πέθανε κατά την διάρκεια μιας εκστρατείας εναντίον των φυλών του Δούναβή. Τον διαδέχτηκε ο γιος του Κόμοδος , ένας διεφθαρμένος άνθρωπος που κρατήθηκε στον θρόνο για δώδεκα χρόνια , κατά την διάρκεια των οποίων δολοφόνησε την αδελφή του και διάφορους επικριτές του και έζησε στην ακολασία με της 300 πόρνες του . Αυτή την φοβερή βασιλεία τερμάτισε η συνομωσία που εξύφανε ο αρχηγός των πραιτοριανών , η οποία κατέληξε στον στραγγαλισμό του αυτοκράτορα.

Επακολούθησε ένα κωμικοτραγικό διάλειμμα τον θρόνο ανέλαβε ο Πόπλιος 'Ελβιος Περτίναξ λέγοντας ότι δεν ήταν και τόσο ελκυστική η πρόταση . Έκανε όμως το λάθος να αποκαταστήσει τον έλεγχο πάνω στους πραιτοριανούς οι οποίοι τον δολοφόνησαν . Ο Θρόνος μπήκε σε πλειστηριασμό και τον αγόρασε ο πλούσιος συγκλητικός Δίδιος Ιουλιανός .Όταν η στρατιώτες στα σύνορα πληροφορήθηκαν τα σχετικά με τον πλειστηριασμό βγήκαν εκτός ελέγχου . Τότε ο Σεπτίμιος Σεβήρος διοικητής των λεγεώνων του Δούναβή βάδισε με τον στρατό του κατά της Ρώμης . Ο τρομοκρατημένος αυτοκράτορας επτασφράγισε της πύλες της Ρώμης και αποσύρθηκε στον κοιτώνα του όπου ένας στρατιώτης με μία κίνηση του ξίφους έθεσε τέρμα σε όλη αυτή την ιστορία . Ήταν μια εποχή καμπής για την Ρωμαϊκή αυτοκρατορία και ο Σεπτίμιος Σεβήρος δεν είχε αυταπάτες ως το που στηριζόταν η δύναμη του και η δύναμη της αυτοκρατορίας για αυτό αύξησε την αμοιβή των στρατιωτών και το 211 μ.χ ετοιμοθάνατος την μοναδική συμβουλή που έδωσε στους γιους του ήταν: " Πλουτίστε τους στρατιώτες και περιφρονείστε τους άλλους". Παρά όλες τις στρατιωτικές του ικανότητες δεν μπόρεσε να απωθήσει τους Πάρθους ούτε και να ολοκληρώσει την υποταγή της Βρετανίας πέθανε στην μέση ενός μακροχρόνιου πολέμου με τις φυλές της Σκοτίας .

Όταν ο Πλωτίνος ήταν 28 χρόνων επισκέφθηκε την σχολή του Αμμώνιου Σακκά ενθουσιάστηκε λέγοντας ότι αυτό ήταν που έψαχνε τόσο καιρό και αφοσιώθηκε στην φιλοσοφία εκείνη την εποχή δηλ το έτος 232 μ.χ στο ανώτατο αξίωμα της Ρώμης ήταν ο Αλέξανδρος Σεβήρος ο οποίος δεν είχε καμία συγγένεια με τον Σεπτίμιου . Ο Αλέξανδρος Σεβήρος έγινε αυτοκράτορας της Ρώμης το 220 μ.χ . Ήταν μια εποχή έντονων πιέσεων στα σύνορα της Αυτοκρατορίας κυρίως από τον βορρά και την ανατολή η οποία συνεχίστηκε και μετά τον θάνατο του . Στην Ανατολή κάποιος ευγενής Ανδρασίρ το 230 μ.χ αφού ένωσε τους Πάρθους κάτω από την ηγεμονία του επιτέθηκε στις ρωμαϊκές επαρχίες της Μεσοποταμίας και της Συρίας. Οι Ρωμαίοι συγκρότησαν τρεις στρατιές. Στον πόλεμο εναντίον του Ανδρασίρ ο Αλέξανδρος Σεβήρος το μόνο που κέρδισε ήταν μία ανάπαυλα . Αλλά μόλις κατάφερε να κάνει ανακωχή με τους Πέρσες χρειάστηκε να σπεύσει στον βορρά όπου η Αλαμαννοί είχαν διαβεί τον Ρήνο σε αυτή την εκστρατεία έχασε την ζωή του . Τον σκότωσαν οι ίδιοι οι στρατιώτες του το 235 μ.χ . Μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου Σεβήρου η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία πέρασε μισό αιώνα στρατιωτικής αναρχίας . Σε αυτό το διάστημα ανέβηκαν στον θρόνο της Ρώμης 26 αυτοκράτορες και μόνο ένας από αυτούς είχε φυσικό θάνατο . Οι περισσότεροι Επιθυμούσαν το καλό της αυτοκρατορίας αλλά εμποδιζόταν από ένα στρατό στασιαστών έτσι οι αυτοκράτορες ήταν αναγκασμένοι να παραμελούν την ασφάλεια και την ακεραιότητα της αυτοκρατορίας , προκειμένου να προφυλαχτούν οι ίδιοι από αντιπάλους , τους οποίους οι στρατιώτες ανάγκαζαν , συχνά με την βία , να διεκδικήσουν τον θρόνο . Με τέτοια κατάσταση στο εσωτερικό η αυτοκρατορία δεν είχε την δυνατότητα να αντιμετωπίσει νικηφόρα εξωτερικούς εχθρούς . Σε κάθε σημείο των συνόρων γινόταν εισβολές . Είναι εποχή που σχηματίζονται ισχυρές συμμαχίες γερμανικών φύλων με σκοπό την κατάληψη των ρωμαϊκών επαρχιών της Ευρώπης . Οι Σάξονες την ίδια εποχή λεηλατούν τα παράλια της Βρετανίας και της Γαλατίας . Την Γαλατία απειλούν στο βόρειο τμήμα οι Φράγκοι , στο κεντρικό και νότιο οι Αλαμανοί και οι Μαρκομάνοι θέτουν σε κίνδυνο τις επαρχίες του Δούναβη . Τέλος η δυναστεία των Σασσανιδών στην Περσία κατέλαβε την θέση του Παρθικού βασιλείου που είχε παρακμάσει και βρισκόταν σε αποσύνθεση εξελίσσεται για την Ρώμη απειλητικός εχθρός .

Ο Πλωτίνος μετά από 10 χρόνια μαθητείας κοντά στον Αμμώνιο Σακκά κατατάσσεται στο στρατό του Γορδιανού του Γ στην εκστρατεία κατά των Περσών το 242-243 μ.χ με σκοπό να περάσει στην Ινδία για να γνωρίσει τους Γυμνοσοφιστές . Είναι εποχή που στον θρόνο της Περσίας βρίσκεται ο Ανδρασίρ και ο Σαπώρ ο Α το 243 πεθαίνει ο Ανδρασίρ και βασιλέας των Περσών γίνεται ο Σαπώρ ο Α . Το 244 μ.χ πεθαίνει ο Γορδιανός ο Γ και τον Θρόνο της Ρώμης αναλαμβάνει ο Φίλλιπος ο Άραβας είναι και η χρονιά που ο Πλωτίνος εγκαθίσταται στη Ρώμη . Είναι 40 χρονών . Εκεί έιναι που ανοίγει την σχολή του και αρχίζει μια σειρά σεμιναρίων το 246 μ.χ στο 3ο έτος της Βασιλείας του Φίλλιπου του Άραβα έρχεται στην σχολή του Πλωτίνου ο Αμέλιος ένας από τους κύριους μαθητές του Πλωτίνου. Στην μεγαλύτερη κατάπτωση έφτασε η αυτοκρατορία κατά την εποχή του Βαλλεριανού και του γιου του Γαλλιηνού που κυβέρνησαν από το 253 έως το 268 μ.χ . Το 254 μ.χ στο πρώτο έτος της βασιλείας του Γαλλιηνού ο Πλωτίνος σε ηλικία 49-50 ετών αρχίζει το συγγραφικό του έργο . Το 260 μ.χ ο Γαλλιηνός γίνεται ο μόνος αυτοκράτορας αφού ο πατέρας του Βαλλεριανός συλλαμβάνετε από τον Σαπώρ τον Α ο οποίος είχε προσαρτήσει την Αρμενία και είχε εισβάλει με τον στρατό του στην Μεσοποταμία και στην Συρία . Ο στρατός του Βαλλεριανού αποδεκατισμένος από μια επιδημία δεν θα μπορούσε να αντεπεξέλθει απέναντι σε αυτή την μάχη για αυτό ο αυτοκράτορας προτίμησε να εξαγοράσει τους πέρσες , ο Σαπώρ όμως ήθελε να έιναι και ο αυτοκράτορας παρών και όταν εμφανίστηκε τον συνέλαβε προδοτικά και τον κράτησε ως το τέλος της ζωής του.

Το 263 μ.χ στο 10ο έτος της βασιλείας του Γαλλιηνού έρχεται στην σχολή του Πλωτίνου ο Πορφύριος ένας από τους μεγαλύτερους Νεοπλατωνικούς φιλοσόφους και συντάκτης του βίου του Πλωτίνου και των έργων του .Είναι εποχή που λοιμός ξεσπά στην Ρώμη και παρά πολλοί πολίτες πεθαίνουν από αυτόν. Το 268 μ.χ στο 15ο έτος της βασιλείας του ο Γαλλιηνός πεθαίνει από το χέρι των αξιωματικών του .Ο Πλωτίνος είναι 63 ετών και είναι η ημερομηνία που ο Πλωτίνος προτείνει στον Πορφύριο να αλλάξει κλίμα μετά από ψυχολογική κατάπτωση και αυτός φεύγει για την Σικελία . Μέσα σε αυτό το διάστημα το ένστικτο της αυτοσυντήρησης ώθησε τις επαρχίες της Γαλατίας και της Συρίας να αναλάβουν οι ίδιες την υπεράσπιση τους και να οργανώσουν τις περιοχές τους ως ανεξάρτητα βασίλεια . Το 258 μ.χ ο Μάρκος Κάσσιος Λατίνιος Ποστούμος ανακηρύσσεται ηγεμόνας της Γαλατίας αλλά ένα χρόνο μετά δολοφονείται από τους ίδιους του τους στρατιώτες. Στην Συρία ο Οδέναθος ένας εκρωμαισμένος άραβας ευγενής αυτοανακηρύσσεται βασιλιάς της Παλμύρας και απωθεί τις περσικές δυνάμεις του Σαπώρ του Α το παράδειγμα του ακολούθησε αργότερα η χήρα του Ζηνοβία . Ουσιαστικά ο Γαλλιηνός στις σκοτεινές μέρες της βασιλείας του είχε ουσιαστικά τον έλεγχο ενός μόνο τμήματος της παλιάς ρωμαϊκής αυτοκρατορίας : της Ιταλίας , της Ιλλυρίας και της παραλιακής ζώνης της Αφρικής. Στην συνέχεια τον θρόνο της Ρώμης ανέλαβε ο Κλαύδιος ο ονομαζόμενος Γοτθικός που κυβέρνησε από το 268 μ.χ έως το 270 μ.χ . Το 270 μ.χ στο δεύτερο έτος της βασιλείας του Κλαύδιου ο Πλωτίνος μεταβαίνει στην Καμπανία όπου και πεθαίνει σε ηλικία 66 ετών .

Read more »

Αντέγραψε τον Ηράκλειτο ο Ευαγγελιστής Ιωάννης

Ο Ηράκλειτος αποφεύγει να χρησιμοποιεί τη λέξη «Θεός». Προτιμάει την αντίστοιχη «Λόγος», που σημαίνει «λογική».

Την ίδια λέξη χρησιμοποιεί και ο ευαγγελιστής Ιωάννης ξεκινώντας το Ευαγγέλιο του με το περίφημο «Εν αρχή ην ο Λόγος»… Ο Ηράκλειτος μέσα σε όλες τις μεταβολές, τις αλλαγές και τις αντιθέσεις της φύσης, έβλεπε την ενότητα, την ολοκλήρωση, ένα είδος «παγκόσμιας λογικής» που κατευθύνει τα πάντα. Ο «Νους του Σύμπαντος» εξουσιάζει τα πάντα και όλοι οι άνθρωποι πρέπει να σέβονται την κυριαρχία του… Ο Ηράκλειτος (540-480 π.Χ.), αν και σύγχρονος του Παρμενίδη, έβλεπε τα πράγματα από άλλη σκοπιά. Αυτός θεωρούσε τις αλλαγές ως το βασικότερο χαρακτηριστικό της φύσης. Κι έδειχνε
εμπιστοσύνη στις αισθήσεις του και σε όσα αυτές του έλεγαν! «Τα πάντα ρει!», δίδασκε ο Ηράκλειτος.

Όλα βρίσκονται σε κίνηση, τίποτα δεν μένει το ίδιο. Γι’ αυτό και «δεν μπορούμε να μπούμε δυο φορές στο ίδιο ποτάμι». Μέχρι να βγούμε και να ξαναμπούμε, τόσο εμείς όσο και τα νερά του ποταμού έχουν αλλάξει! Ο κόσμος ορίζεται από συνεχείς αντιθέσεις: μέρα-νύχτα, πόλεμος-ειρήνη, πλούτος-φτώχεια, χειμώνας-καλοκαίρι. Αν δεν αρρωσταίναμε δεν θα ξέραμε τι θα πει υγεία. Αν δεν πεινούσαμε δεν θα ξέραμε τι θα πει να είμαστε χορτάτοι. Χωρίς το ασταμάτητο παιχνίδι των αντιθέσεων, ο κόσμος θα σταματούσε να υπάρχει

Read more »

Παρμενίδης (6ος αι.π.χ.)

Ο Παρμενίδης γεννήθηκε στην Ελέα της Κάτω Ιταλίας στα τέλη του 6ου αι. Π.Κ.Ε., σε ένα περιβάλλον επηρεασμένο από τις απόψεις του Πυθαγόρα και του Ξενοφάνη. Θεωρείται η πλέον πρωτότυπη μορφή της προσωκρατικής σκέψης. Σε αντίθεση με τους Ίωνες φυσιολόγους δεν αναζητά την ενότητα του κόσμου σε μια φυσική ουσία, αλλά στην ίδια την «οντότητα» των πραγμάτων που μας περιβάλλουν, στο είναι όλων των όντων και όλων των πραγμάτων.

Η φιλοσοφία του:

Προοίμιο-Αλήθεια

Ο Παρμενίδης εκθέτει τη φιλοσοφία του σε έμμετρο λόγο (δακτυλικό εξάμετρο), επιθυμώντας πιθανώς να την παρουσιάσει ως αποτέλεσμα θείας αποκάλυψης. Στο προίμιο του ποιήματoς περιγράφεται το ταξίδι του ποιητή πάνω σε άρμα, καθοδηγούμενο από κόρες του ΄Ηλιου σε μια ανώνυμη θεά. Ακολουθεί η Αλήθεια, στην οποία μιλά η θεά επιχειρώντας μια προσέγγιση της καρδιάς της αλήθειας.

«αλλά ωστόσο θα μάθεις και τούτο, πως τα δοκούντα θα έπρεπε να είναι απολύτως δεκτά, όλα δεκτά στο σύνολό τους ως όντα».

Παρουσιάζοντας τα φαινόμενα ως όντα, εισάγεται στο ποίημα το είναι και γεννιέται εκείνος ο κλάδος της φιλοσοφίας που ονομάζεται Οντολογία, δηλαδή λόγος περί του όντος, περί του είναι. Σε αντίθεση με τους Ίωνες ο Παρμενίδης δεν ρωτά για το τι των όντων, αλλά στρέφει την προσοχή μας στο είναι.
Σε ένα άλλο απόσπασμα αντιδιαστέλλει το είναι, την ύπαρξη των όντων με το μηδέν και το απορρίπτει, μη αποδεχόμενος τη σύλληψη του απόλυτου μηδενός ως αντίθετου στο είναι. Παρόλο που αναφέρει αρχικά τις δύο οδούς του είναι και του μηδενός ως τις μόνες που μπορούν να νοηθούν, σπεύδει να υπογραμμίσει ότι η οδός του «είναι» είναι η μόνη αληθινή και ότι μόνον το είναι μπορεί να αποτελέσει αυθεντικό αντικείμενο της νόησης.
Η νόηση εδώ δεν εξαρτάται βέβαια από τις αισθήσεις, αλλά εισδύει στη βαθύτερη ουσία των πραγμάτων.
’σχετα από τη μεταβολή των εξωτερικών πραγμάτων το είναι, που αφορά αδιακρίτως κάθε ον, αποτελεί το μοναδικό αντικείμενο της Αλήθειας, η οποία δεν αρνείται τον Κόσμο και την πολλαπλότητα, την κίνηση και την πολυμορφία, αλλά υπογραμμίζει την ενότητα και συνέχεια που τον διέπει, αν φυσικά τον δούμε γεμάτο από το είναι.

Οι Δόξες των Ανθρώπων

Στο δεύτερο τμήμα του ποιητικού του έργου, η θεά επικρίνει τους ανθρώπους που διχοτομούν τον κόσμο επηρεασμένοι από τις αισθήσεις τους, κατατάσσοντας τα όντα στις δύο αλληλοαποκλειόμενες και αντίθετες μορφές του φωτός και της νύκτας.
Κατόπιν η θεά παραθέτει τη γένεση και την παρούσα κατάσταση του κόσμου, όπως προκύπτει από την ανάμειξη του φωτός και της νύκτας, παραθέτοντας ουσιαστικά την κοσμογονία και την κοσμολογία του φιλόσοφου. Έχουμε, λοιπόν, για πρώτη φορά την ανάπτυξη ενός δυιστικού φιλοσοφικού συστήματος, αντίθετου με το μονιστικό Ιωνικό σύστημα της μίας αρχής του κόσμου. Ο Παρμενίδης χρησιμοποιεί δύο ισότιμες αρχές-μορφές, που με τη συνεργασία τους και την ανάμειξή τους δημιουργούν τον κόσμο και τον διέπουν.

Επιδράσεις

Ο μονισμός της Αλήθειας και ο δυισμός της Δόξας δε βρίσκονται σε αντίθεση, αλλά αλληλοσυμπληρώνονται και συνδέονται στενά. Η Αλήθεια ασχολείται με το αμετάβλητο είναι, ενώ η Δόξα με το κοσμικό γίγνεσθαι. Ανάμεσα στα δύο τμήματα το τμήμα της Αλήθειας ήταν εκείνο που επηρέασε την εξέλιξη της ελληνικής φιλοσοφίας περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο προσωκρατικό κείμενο. Η επίδρασή του είναι εμφανής τόσο στους μεταγενέστρεους προσωκρατικούς όσο και στο έργο του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη.

Read more »

ΦΡΗΝΡΙΧ ΝΙΤΣΕ ο άνθρωπος που σκεφτόταν επικίνδυνα

Ο Γερμανός φιλόσοφος του 19ου αιώνα, ένας από τους σύγχρονους στοχαστές
με τη μεγαλύτερη ακτινοβολία, γεννήθηκε το 1844 στο Ρένκεν της Πρωσικής
Σαξονίας και πέθανε το 1900 στη Βαϊμάρη.

Οι προσπάθειές του να ανακαλύψει τα ελατήρια που βρίσκονται κάτω από την
παραδοσιακή θρησκεία, την ηθική και τη φιλοσοφία της Δύσης άκσησαν βαθιά
επίδραση σε γενεές θεολόγων, φιλοσόφων, ψυχολόγων, ποιητών,
μυθηστοριογράφων και δραματουργών.

Αναλογίστηκε τις συνέπειες του θριάμβου της εκκοσμίκευσης του
Διαφωτισμού, εκπεφρασμένες με την παρατήρησή του ότι «ο Θεός πέθανε»,
κατά έναν τρόπο που προσδιόρισε τα θέματα καθημερινής συζήτησης των πιο
διάσημων διανοουμένων της Ευρώπης, μετά το θάνατό του το 1900.

Αν και ήταν σφοδρός πολέμιος του εθνικισμού, του αντισημιτισμού και της
πολιτικής ισχύος, εν τούτοις οι φασίστες επικαλέστηκαν αργότερα το όνομά
του για να προωθήσουν εκείνα ακριβώς τα πράγματα που απεχθανόταν.

Το 1850 η οικογένεια του μετακόμισε στο Νάουμπουργκ, στις όχθες του
ποταμού Ζάαλε, όπου ο Νίτσε πήγε σε ιδιωτικό προπαρασκευαστικό σχολείο,
το Ντομγκυμνάζιουμ. Το 1858 κέρδισε μια υποτροφία για την Σούλπφορτα,
ένα από τα σπουδαιότερα προτεσταντικά οικοτροφεία της Γερμανίας. Εκεί
διέπρεψε, έλαβε πρώτης τάξεως κλασική μόρφωση και, όταν το 1864
αποφοίτησε, πήγε στο Πανεπιστήμιο της Βόνης για να σπουδάσει Θεολογία
και Κλασική Φιλολογία.

Παρά τις προσπάθειές του να λάβει μέρος στην πανεπιστημιακή ζωή, τα δύο
εξάμηνά του στην Βόνη υπήρξαν αποτυχία, που οφειλόταν κυρίως στους
καβγάδες μεταξύ των δύο σπουδαιότερων καθηγητών της Κλασικής Φιλολογίας,
του Ότο Γιαν και του Φρήντριχ Βίλχελμ Ριτσλ.

Ο Νίτσε αναζήτησε καταφύγιο στη μουσική συνθέτοντας μερικά κομμάτια,
επηρεασμένος πολύ από τον Ρόμπερτ Σούμαν, τον Γερμανό Ρομαντικό συνθέτη.
Το 1865 συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας μαζί με
τον Ριτσλ, που είχε δεχθεί θέση εκεί.

Ο Νίτσε σημείωσε μεγάλες προόδους υπό την εποπτεία του Ριτσλ. Υπήρξε ο
μόνος φοιτητής που δημοσίευσε ποτέ άρθρο στο περιοδικό του Ριτσλ
Ράινισες Μουζέουμ.

Στα χρόνια των σπουδών του στη Λειψία, ο Νίτσε ανακάλυψε τη φιλοσοφία
του Σόπενχαουερ, γνώρισε το μεγάλο μουσικό δραματουργό Ρίχαρντ Βάγκνερ
και άρχισε τη φιλία του, μια φιλία που κράτησε ως το τέλος της ζωής του,
με τον κλασικιστή Έρβιν Ρόντε, συγγραφέα της Ψυχής.

Όταν το 1869 έμεινε κενή μία έδρα Κλασικής Φιλολογίας στη Βασιλεία της
Ελβετίας, ο Ριτσλ πρότεινε τον Νίτσε, εκθειάζοντάς τον με τα πιο
ενθουσιώδη λόγια. Δεν είχε ολοκληρώσει ούτε τη διδακτωρική ούτε τη
συμπληρωματική διατριβή που ήταν απαραίτητες για την απόκτηση
πανεπιστημιακού τίτλου στη Γερμανία.

Εν τούτοις, ο Ριτσλ διαβεβαίωσε το Πανεπιστήμιο της Βασιλείας ότι στα 40
χρόνια που δίδασκε δεν είχε συναντήσει ποτέ κάποιον σαν τον Νίτσε, με
τόσο απεριόριστα χαρίσματα.
Το 1869 το Πανεπιστήμιο της Λειψίας του απένειμε τον τίτλο του διδάκτορα
χωρίς εξετάσεις ή διατριβή, με βάση τα δημοσιεύματά του, και το
Πανεπιστήμιο της Βασιλείας τον εξέλεξε έκτακτο καθηγητή της Κλασικής
Φιλολογίας. Τον επόμενο χρόνο ο Νίτσε έγινε Ελβετός υπήκοος και προήχθη
σε τακτικό καθηγητή.

Κατά τα πρώτα χρόνια της παραμονής του στη Βασιλεία ωρίμασε η αμφίθυμη
φιλία του με τον Βάγκνερ και συνήθιζε να επισκέπτεται με κάθε ευκαιρία
τον Ρίχαρντ και τη σύζυγό του. Ο Βάγκνερ εκτιμούσε τον Νίτσε ως λαμπρό
ακαδημαϊκό κήρυκα νέων ιδεών, εκείνος όμως δεν μπόρεσε τελικά να ανεχθεί
τα χριστιανικά θέματα -όπως στον Παρσιφάλ- που χρησιμοποιούσε όλο και
πιο συχνά ο Βάγκνερ, σε συνδυασμό με τον σωβινισμό και τον αντισημιτισμό
του. Το 1878 η ρήξη ανάμεσα στους δύο άνδρες ήταν πλέον οριστική.

Πέρα από τα βιβλία που ο Νίτσε έγραψε ανάμεσα στο 1879 και το 1889, η
ζωή του στην περίοδο αυτή δεν παρουσιάζει κάποιο ουσιαστικό ενδιαφέρον.
Βαριά άρρωστος, σχεδόν τυφλός, υποφέροντας από ασταμάτητους πόνους,
ζούσε σε οικοτροφεία της Ελβετίας, της Γαλλικής Ριβιέρας και της
Ιταλίας, έχοντας πολύ αραιή επικοινωνία με ανθρώπους.
Ο τελευταίος χρόνος της διανοητικής διάυγειας του Νίτσε, το 1888, υπήρξε
περίοδος σε υπέρτατο βαθμό παραγωγική. Έγραψε και εξέδωσε το Η περίπτωση
Βάγκνερ. Επίσης, έγραψε μία σύνοψη του φιλοσοφικού του συστήματος και τα
έργα Το λυκόφως των ειδώλων, Ο Αντίχριστος, Νίτσε εναντίον Βάγκνερ και
Ίδε ο Άνθρωπος, ένα διαλογισμό γύρω από τα έργα του και την προσωπική
του αξία. Το Λυκόφως των ειδώλων κυκλοφόρησε το 1889, Ο Αντίχριστος και
το Νίτσε εναντίον Βάγκνερ είδαν το φως μόλις το 1895.
Τα έργα του Νίτσε διακρίνονται σε τρεις με ακρίβεια προσδιορισμένες
περιόδους. Στα έργα της πρώτης περιόδου κυριαρχεί η ρομαντική αντίληψη
με επιδράσεις του Σοπενχάουερ και του Βάγκνερ.

Τα έργα της δεύτερης περιόδου ανακλούν την παράδοση των Γάλλων
αφοριστών. Τα έργα αυτά, στα οποία ο Νίτσε πλέκει το εγκώμιο της λογικής
και της επιστήμης και πειραματίζεται με τα φιλολογικά είδη, εκφράζουν
την χειραφέτησή του από τον νεανικό του ρομαντισμό και της επιδράσεις
του Σόπενχαουερ και του Βάγκνερ.

Στα έργα της ωριμότητάς του ο Νίτσε ασχολήθηκε με το πρόβλημα της
καταγωγής και της λειτουργίας των αξιών στην ανθρώπινη ζωή. Εφόσον, κατά
τον Νίτσε, η ζωή παρά το γεγονός ότι ούτε διαθέτει ούτε στερείται αξίας
εγγενών, αποτελεί πάντοτε αντικείμενο κριτικών εκτιμήσεων, τότε οι
εκτιμήσεις αυτές δεν μπορούν να αναγνωστούν παρά ως σύμπτωματα της
κατάστασης εκείνου ο οποίος διατυπώνει τις εκτιμήσεις.

Κατά συνέπεια, ο Νίτσε προχώρησε σε μία κατά βάθος ανάλυση και εκτίμηση
των θεμελιωδών πολιτιστικών αξιών της φιλοσοφίας, της θρησκείας και της
ηθικής της Δύσης και κατέληξε να τις χαρακτηρίσει ως εκφράσεις του
ασκητικού ιδεώδους.

Με τον όρο «μηδενισμό» ο Νίτσε περιέγραφε τον υποβιβασμό των υψηλών
αξιών, τις οποίες είχε θέσει με αξιωματικό τρόπο το ασκητικό ιδεώδες.
Πίστευε ότι η εποχή που ζούσε ήταν μία εποχή παθητικού μηδενισμού,
δηλαδή μία εποχή η οποία δεν είχε αντιληφθεί ότι τα θεωρούμενα από τη
θρησκεία και τη φιλοσοφία ως απόλυτα είχαν αποσυντεθεί με την εμφάνιση
του θετικισμού του 19ου αιώνα.

Με την κατάρρευση των μεταφυσικών και θεολογικών βάσεων και θέσφατων της
παραδοσιακής ηθικής, εκείνο που θα απέμενε ήταν μία διάχυτη αίσθηση
έλλειψης σκοπού και νοήματος. Και η επικράτηση της επίγνωσης έλλειψης
νοήματος σήμαινε τον θρίαμβο του μηδενισμού: «Ο Θεός είναι νεκρός».

Ο Νίτσε κάποτε έγραψε ότι μερικοί άνθρωποι γεννιούνται μετά το θάνατό
τους και αυτό ασφαλώς ισχύει στην περίπτωσή του. Η ιστορία της
φιλοσοφίας, της θεολογίας και της ψυχολογίας του 20ου αιώνα δεν νοείται
χωρίς αυτόν

Read more »